İşçiye uzaktan çalışma hakkı tanıyan İş Kanunu ve Türkiye İş Kurumu Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ile uzaktan çalışmaya ilişkin bir düzenleme yapıldı. Bu tasarı meclisten geçti. Bu durumda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından onaylandığı takdirde çalışma hayatımızda son derece önemli yenilikler getirecek yasa hakkında pek çok hususta soru işaretleri bulunmakta. Örneğin Uzaktan çalışma hakkı nedir? Home Office çalışmayla bir alakası var mıdır? Gibi çok sayıda soru cevaplanmayı bekliyor.
Uzaktan Çalışma Nedir?
Uzaktan çalışma; işçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisidir. Bu konunun kısa tanımıydı. Şayet bunu açacak olursak işyerinde çeşitli sebeplerden dolayı bitiremediğiniz işi evinize götürerek devam edebilirsiniz. Aynı zamanda yine çeşitli sebeplerden dolayı gelemediğiniz işyerinize teknolojinin nimetlerinden faydalanarak katkıda bulunabilirsiniz. Uzaktan çalışma hakkı her yerden ve her an işinize dâhil olma imkânı tanıyor. Tabi bu patron açısından olumlu olan bir şey. İşçi açısından bakıldığında çok da olumlu olduğu düşünülmüyor.
Uzaktan çalışma yöntemi özellikle ABD ve AB ülkeleri arasında yaygın şekilde kullanılmaktadır. Bu düzenlemenin genellikle satış ve pazarlama, veri hazırlama ve işleme, yazılım ve e-satış, muhasebe, tasarım, tercüme ve çeviri hizmetleri, mimarlık hizmetleri, basın ve yayın sektörü, çağrı merkezi gibi sektör ve iş alanlarında uygulandığı görülmektedir.
Buna göre söz konusu yasa ile esnek çalışma modeli olarak uzaktan çalışma sistemi getirilmektedir. Çalışanlara teknolojik iletişim araçları aracılığıyla işyerini dışında çalışma imkânı sağlanarak işin niteliğine göre iş edimlerini evlerinde yerine getirme imkânı düzenlenmiştir
7/24 Çalışacak Mıyız?
Örneğin bizlerin alışkın olduğu çalışma şekli, işin işyerinde yapılmasına dair bir çalışma anlayışı. Ancak bu sefer alışılageldik bir durum söz konusu. Aslında alışılageldik sözü de biraz fazla kalıyor çünkü bu uygulama yeni değil. Yani bazı sektör ve mesleklerde veya işletmelerde uzaktan çalışma yöntemi zaten kullanılmaktaydı. Uzaktan çalışma haftanın belli günlerinde olabileceği gibi, tüm mesainin uzaktan çalışma olarak kabulü de mümkündür. Ancak bu durum işçiler tarafından pek de hoş karşılanmıyor. Çünkü işin uzaması durumunda çalışanlar işi eve götürecek ve işlerine devam edecekler. Bu durumda sosyal ve aile hayatı sekteye uğramış olacaktır. Aynı zamanda çalışanın işyerinden çıktıktan sonra kalan zamanı nasıl değerlendireceği ona kalmıştır. Uzaktan çalışma hakkı bu duruma gölge düşürebilir.
Uzaktan Çalışanın Hakları Nelerdir?
Uzaktan çalışan işçilerin normal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamaması hükmü ile hakları korunmaktadır. Uzaktan çalışacak işçilerin iş sözleşmelerinin yazılı bir şekilde yapılması ile işin tanımı, şekli, süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesi gibi hükümlerin sözleşmede yer alması zorunluluğu getirilmektedir. Bu sayede işçi haklarını bilecek ve ona göre bir çalışma şekli uygulayacaktır. Sözleşmeye bağlı kalındığı takdirde uzmanlar durumun çok büyük sıkıntılar doğurmayacağı kanaatinde.
Uzaktan çalışan işçiler, ayrımı haklı kılan bir neden olmadıkça, salt iş sözleşmesinin niteliğinden dolayı normal işçiye göre değişik bir işleme tabi tutulamayacaklardır. İşverenler, iş sağlığı ve güvenliği önlemleri konusunda çalışanlarını bilgilendirmek, gerekli olan eğitimleri vermek, sağlık gözetimini sağlamak ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği önlemlerini almakla yükümlüdürler.
Uzaktan Çalışanlar İçin Hazırlanan İş Sözleşmesinde Olması Gereken Maddeler
İşin tanımı
İşin yapılma şekli
İşin süresi ve yeri
Ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar
İşveren tarafından sağlanan ekipman ve bunların korunmasına dair hükümler
İşverenin işçiyle iletişim kurması
Genel ve özel çalışma şartları
Uzaktan çalışmanın usul ve esasları, işin niteliği dikkate alınarak hangi işlerde uzaktan çalışmanın yapılamayacağı, verilerin korunması ve paylaşılmasına ilişkin işletme kurallarının uygulanması çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Yasaya ilişkin tartışmalar uzun sürecek gibi görünüyor. Yasayla ilgili mağduriyetler, şikâyetler ya da övgüler nasıl olacak? Hep beraber bekleyip göreceğiz.
